TFF Lideri açıkladı; “VAR sistemi kaldırılamaz”

Riva Hasan Doğan Ulusal Ekipler Kamp ve Eğitim Tesisleri’nde düzenlenen Görüntü Yardımcı Hakem (VAR) sisteminin bilgilendirme toplantısının akabinde, basın mensuplarının ziyareti için kapısını açtığı VAR Sistemi Merkezi’nde AA muhabirine konuşan Büyükekşi, başkanlık sürecini, yeni projelerini, hakem konusunu ve beklentilerini paylaştı.

Türk futbolunda son periyotların en büyük tartışma konusu olan VAR ile ilgili görüşlerini aktaran Büyükekşi, “Biz yaptığımız her işin ardındayız, düzgün niyetliyiz. Olağan ki vakit zaman ıstıraplar olacak, yanılgılar olacak. Fakat âlâ niyetle bu iş yapılıyor. Bunu göz önüne sergileyebilmek değerli.” dedi.

“HUGH DALLAS SÖYLÜYOR, EN İYİLERDENİZ”

Yaptıkları işte teknoloji olarak da çok düzgün bir durumda olduklarını belirten Büyükekşi, “Örnek vermek gerekirse; Avrupa’da şu anda 27-28 ülkede VAR uygulanıyor. 1. Lig’de yalnızca 5 ülkede uygulanıyor, bunun bir tanesi Türkiye. Bu VAR sistemini orta saha hakeminden ayırmakla gayemiz şu; burada hakemlerin ihtisaslaşıp dünyada en düzgünlerden bir tanesi olması. Şu anda Hugh Dallas’ın belirttiği halde, VAR uygulamasında dünyadaki en düzgün birkaç ülkeden biriyiz. Lakin kâfi mi, yetmez. Kesinlikle eksiklerimiz olacak. Zira insanoğlu her vakit yanılgı yapabilir. Bu yanlışları da düzelterek gidiyoruz.” diye konuştu.

VAR sisteminin hayatlarına girdiğinden beri birtakım mevzuların kamuoyu tarafından ya yeteri kadar bilinmediğini ya da yanlış bilindiğini vurgulayan Büyükekşi, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Biz bu eksikliği giderebilmek için hoş bir sunum hazırladık. MHK lider vekilimiz sayın Murat Ilgaz o sunumu gerçekleştirdi. UEFA ve FIFA tarafından kabul edilen ve IFAB tarafından belirlenen bir VAR protokolü var. Bu VAR protokolünün yanlışsız uygulanması son derece kıymetli. Bizim ana prensibimiz ve UEFA’nın tavsiye ettiği ‘minimum müdahale azamî fayda’ prensibinden yola çıkarak eskiye nazaran VAR protokolü sonlarına çekerek uygulamaya başladık.“

Saha hakemleriyle VAR hakemlerini ayırarak yeni bir uygulamaya da imza attıklarını hatırlatan Büyükekşi, “Hedefimiz de burada şu; futbolun marka kıymetini artırabilmek ve futbolu hakem kusurlarından çok bilhassa gençlerin, bayanların, çocukların, ailelerin izleyebilmesini sağlamak. Hakem yanılgılarından çok, futbolun hoşluklarının konuşulduğu bir ortamı yaratabilmek. Böylece de gelecekte, yayın ihalesinde fiyatı iki katına çıkarabilmek. Yani bu da marka pahasını artırmakla olur.” sözlerini kullandı. 

“SON KARAR YENİDEN ORTA HAKEMİN”

VAR odalarını tüm basın mensuplarının nezaretine açtıklarını vurgulayan Büyükekşi, şöyle devam etti:

“Burada amaç şu; hem sizlerin bu işleri çok uygun bir halde görmesi, ki VAR nerede müdahale eder, nerede etmez…İşte ceza alanı içindeki faullerin penaltı olup olmadığı, durumun gol olup olmadığı, kırmızı kart olayları ve yanlış oyuncu cezalandırılması üzere 4 tane sistemde müdahale ettiğinin, onun dışında müdahale etmediğinin, maçı temel yöneten orta hakemin asıl sorumlu olduğunun, VAR hakeminin birebir yardımcı hakemler, dördüncü hakem üzere yardımcı hakem olduğunun bilhassa altını çizdik. Zira son karar tekrar orta saha hakeminin. Demo yaptırarak, bir grup spekülasyonlara sebep olan ofsayt çizgisi çekme, burada ofsayt çizgisini basın mensuplarımıza çektirerek ve birtakım tekrar yanlış anlamalara sebep veren çizgilerin perspektife girmesi üzere, güya çizgi yanlış çekiliyormuş üzere algı yaratılması, bunların önüne geçebilmek için bu çalışmayı yaptık.“

Mehmet Büyükekşi, birinci günden beri, ana prensiplerinin, inanç, eşitlik, adalet ve şeffaflık olduğunu söylediğini de vurgulayarak, “Hem inancı hem şeffaflığı aşılamak açısından bunu yaptık. Salı günü de tıpkı uygulamayı, Üstün Lig ve 1. Lig kulüp liderlerimiz, teknik yöneticilerimiz ve kaptanlarımız için yapacağız, onları davet ettik. Bu bitti mi? Bitmeyecek. Bundan sonra da, maç olmadığı günlerde, gerek basın mensupları, gerekse liderlerimiz, gerekse yöneticiler yahut futbolcular randevu alarak, bir hakemimiz eşliğinde demo yaparak bunların hepsini deneyebilecek, görebilecek, şeffaf bir halde bilgilenecek.” değerlendirmesinde bulundu.

Her vakit daha düzgününü yapmaya çalıştıklarını anlatan Büyükekşi, “Mükemmeli bulmamız lazım, biz de gece gündüz onun için çalışıyoruz. Her vakit toplantılar yapıyoruz. MHK ile görüşüyoruz. Hakemlerimizle görüşeceğim önümüzdeki günlerde. Daha düzgün olabilmek için en kıymetli yol eğitim. Eğitime de yük vermemiz gerekiyor. Eğitimle bu işi çok daha hoş bir hale getirmemiz gerekiyor. Bugün de bu çalışmanın başarılı olduğunu düşünüyorum. İnşallah randevu sistemiyle bundan sonraki günlerde de gelen konuklarımıza kapımız açık. Maç olmadığı günler, salı, çarşamba, perşembe günleri bu uygulama devam edecek.” sözlerini kullandı.

“HAKEMİ EN SON KONUŞALIM”

Büyükekşi, yenilikçi çalışmalarından çok VAR’daki hakem kusurlarının daha çok konuşulduğunun hatırlatılması üzerine, şunları söyledi:

“Tabii ki buradaki en değerli hususlardan bir tanesi; kimi kulüplerimiz maç kazanıyor, kimi kulüplerimiz maç kaybediyor. Bizim ana maksadımız futbol kalitesinin, futbol taktiklerinin, oyuncuların, teknik yöneticilerin yaptığı atılımların konuşulması. Hakemin daha sonra konuşulması. Türkiye’de maalesef birtakım kanallarda, ‘bir konumu 10 dakika, 20 dakika öne al, geriye al, şu kameradan bakayım’ üzere konuşuluyor. Hiçbir vakit hakemin o denli bir mühleti de yok. O saniye içerisinde, o andaki psikolojiyle karar veriyor. Bunların gündeme gelmesi daha kolaycılık oluyor.“ 

“HAKEMLER ÂLÂ NİYETLE İŞ YAPIYOR”

“Bir kadro, onlarca yüzlerce duruma giriyor, gol oluyor yahut olmuyor, orada nasıl değerlendiriliyorsa, onun da birebir biçimde kıymetlendirilmesi lazım.” diyen Büyükekşi, en değerlisinin niyet olduğunu, hakemlerin âlâ niyetli olarak büyük özveriyle bu işleri yaptığını ve büyük bir sorumluluk aldıklarını kaydetti.

Hakemlere de hürmet duyulması gerektiğini vurgulayan Büyükekşi, “Çünkü ben daima şunu söylüyorum; şayet Türk futbolunda marka pahasını artıracaksak bütün paydaşlarımızın kıymetli olması lazım. TFF’nin, kadrolarımızın, futbolcuların, teknik yöneticilerin, hakemlerin, medyanın… Hepimiz tıpkı gemideyiz. Hepimiz pahalı olursak, birbirimize kıymet verirsek, karşılığını o biçimde dışarıda daha yeterli görürüz. Zira bir yandan da ben yayıncı kuruluşa şunu söylemiştim; şu anda yaklaşık 120 ülkeye maçların özetlerini satıyorlar, ‘150 ülkeye satmamız lazım’ dedim. Yani ihracat yapıyoruz. Bunu yapabilmek için de futbolumuzun marka bedeline katkı sağlamamız lazım.” formunda konuştu. 

“VAR SİSTEMİ KALDIRILAMAZ!”

Hakem kararlarında empati yapmak gerektiğine dikkati çeken Büyükekşi, “Aslında en hoş şey, bir şey hakkında yargılama yaparken, karar verirken empati yapmak. Şayet empati yaparsanız o vakit farklı düşünebilirsiniz, olayı daha yeterli anlayabilirsiniz. Siz artık bundan sonra bir yayın yaparken yahut bir köşe müellifimiz yahut bir muhabirimiz yazı yazarken empati yapacaksınız. Empati yapmasını istiyoruz. Koşullar ne, nasıl yapılıyor, kaç saniye içerisinde karar veriliyor, bu sıkıntı konumda ben olsaydım ne yapardım, burada en hoş biçimde bir göstergesi olacak. Bunu da önümüzdeki günlerde inşallah göreceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.

Büyükekşi, birtakım kulüplerin VAR sisteminden çıkmak istediklerine dair açıklamalar yaptığının hatırlatılması üzerine de, şunları söyledi:

“Ben o gün de söylemiştim. Aslında bunu genellemeye sokmamak lazım. ‘Birkaç kulüp istedi diye VAR sistemi ortadan kaldırılmaz’ dedim. Herhalde bir anket yapsak ekiplerin yüzde 90’ı VAR sisteminin devam etmesini ister. Zira baktığımızda 90 tane duruma müdahale edilmiş. 90 tane durumun 85 adedinde gerçek karar verilmiş. O denli olmasaydı tahminen onlarca gol iptal olacaktı yahut gol olan durumlar iptal edilmeyecekti. Yahut iptal edilen, tam zıddı gol olan konumlar var ofsayttan yahut kırmızı kartlardan ötürü. Onun için, genelde bu türlü bir şeyi biz de kendi çapımızda araştırıyoruz. Bu türlü bir şeyi çoğunluk olarak talep eden yok.” 

“TFF’NİN İŞİ YALNIZCA HAKEM DEĞİL!”

Büyükekşi, misyona geldiğinden beri yapamadığı bir proje olup olmadığı ya da yapmaktan pişmanlık duyduğu rastgele bir iş olup olmadığını sorusuna “Yapamayalım demeyelim de, daha yapacağımız çok iş var.” tabirini kullanarak, şu cevabı verdi:

“Pişmanlık duyduğumuz rastgele bir şey yok. Biz daha misyona 16 Haziran’da geldik, o gün seçildik. Ortada bir 10 günlük bayram tatili var. 4 ay yeni bitti. 3,5 aydır gece-gündüz vazife yapıyoruz. Yani herhalde 1-2 yılda olması gerekenleri kısa devirde yaptık lakin daha yapacağımız çok iş var. Dijitalleşmeyle, yapay zekayla, ulusal grupla, altyapıyla, genç kadrolarla ilgili çok işimiz var. Türkiye Futbol Federasyonunun işi yalnızca hakemler değil. Bu misyonlarından bir tanesi. Lakin birçok işimiz var. Birçok da yenilikler yaptık. Lakin hani bir şey var ya, ‘bizi izlemeye devam edin’ diye. Bizim daha çok yapacağımız iş var, inşallah sırayla.” 

YENİ YAPILACAK PROJELER

Uygulamaya geçirmeyi planladıkları projelerle ilgili bilgi veren Büyükekşi, “En değerli hususlardan bir tanesi de şu; biz KPMG ile anlaştık Türkiye futboluyla ilgili. Bu vakte kadar yapılamamış. 53 üye ülkeli UEFA’da 12 kadar ülke yapmamış bu vakte kadar, bir tanesi de Türkiye.” tabirlerini kullandı.

Bu firmayla 3 yıllık, 5 yıllık ve 10 yıllık bir strateji planı çalışması yapacaklarını ve futbolun tüm paydaşlarını katacaklarına işaret eden Büyükekşi, projeyi şöyle anlattı:

“İnşallah bu çalışma 6 ay sürecek. Ve böylece bunu da yalnızca biz yapmayacağız, tüm paydaşları toplayarak yapacağız. Yalnızca Üstün Lig değil, bütün kulüpler. Hakemler, futbolcular, teknik yöneticiler, liderler. Siz de, futbol medyası da. Futbol iktisadı, hem yurtdışından hem yurtiçinden onlarca toplantılar yapılacak, çalıştaylar yapılacak ve strateji oluşturulacak. Kamuda da, bilhassa onlarla da ve bu TFF’nin tek başına yaptığı bir çalışma, benim çalışmam olmayacak. Tüm paydaşların bir ortaya geleceği bizim çalışmamız olacak. Yani herkesin çorbada tuzu olacak. Türkiye’de yabancı kuralından tutun genç futbolculara, amatörlerden tutun herkesi kapsayacak, birinci olacak bir çalışma yapacağız. Ona nazaran de Türkiye’de futbolun geleceği ismine, orada kıymetli stratejik kararlar alınacağını düşünüyorum.” 

“CUMHURBAŞKANI, HERKES TAKVİYE VERİYOR”

Kulüp yöneticileriyle düzgün bir bağlantı içinde olduklarını belirten Büyükekşi, “Bizim kulüp liderleriyle son derece hoş bir diyaloğumuz var, her kesitten. Hem Muhteşem Lig’den hem 1. Lig’den, 2 ve 3. liglerden her kısma hoş bir ileti veriyoruz. Onlarla bağlantılarımız pek güzel. Onlar da bunu takdir ediyorlar. Gerek kamuoyu, gerek hakemlerle ilgili, gerek başka hususlarla, gerek kamuyla ilgili. Gerek bakanlarımızla, gerekse Cumhurbaşkanımızla pek güzel ilgiler içindeyiz. Daha âlâ yapabilmek için de herkes takviye veriyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Futbolun paydaşları tarafından takdir gördüklerini vurgulayan Büyükekşi, “Ama değerli olan da doğruyu bulabilmek, ortak akılla bu işi yapabilmek. Bizim prensibimizde ‘ben’ yok, ‘biz’ var. Kıymetli olan, ‘biz’ olarak hareket edebilmek. O yüzden doğruyu bulmak için de istişareye her vakit ehemmiyet veriyoruz.” görüşlerini lisana getirdi. 

“MAÇ DEĞİL, HAKEM SEYREDİYORUZ”

Mehmet Büyükekşi, AA muhabirinin, “Bir futbolseversiniz. Bir maç izlediğinizde artık hangi konumun ne cins bir tartışmaya galebe çalacağını fark ediyorsunuzdur. O maçta, ‘eyvah bu çok tartışılacak’ diyor musunuz?” sorusunu da, şu sözlerle yanıtladı:

“Mutlaka. Ben ona daha kesin ve kolay bir yanıt vereyim. Artık vakit zaman ben de gidiyorum. Gayem Üstün Lig’den her ekibin en az bir maçını seyretmek. Dönem bitene kadar. Öteki liglerdeki gruplara da gitmek istiyoruz vakit buldukça. Fakat şunu söylüyorum; biz artık maç seyretmiyoruz, hakem seyrediyoruz. Maçın sonucunu sormuyoruz evvel hakemin yaptığı bir kusur var mı, bir sorun var mı, bir kritik durum var mı, onu soruyoruz. Bakış açımız değişti.“